Afgelopen week meldde zich een klant die een rechtszaak had gewonnen. Het vonnis (schriftelijke uitspraak van de rechter) meldde dat de verliezende partij, de klant (de winnende partij) moest betalen en tevens was veroordeeld in de proceskosten. Dit laatste betekende dat de verliezende partij ook de proceskosten van de klant (de winnende partij) moest voldoen. Maar worden in dat geval dan ook daadwerkelijk alle (proces)kosten van de winnende partij vergoed?
Het antwoord op die vraag luidt ‘Nee’. Een partij die het geschil bij de rechter geheel of grotendeels heeft verloren, wordt als regel veroordeeld om de proceskosten van de andere partij te vergoeden. De gedachte hierachter is dat het aan de verliezende partij is te wijten dat er kosten zijn gemaakt voor het voeren van de gerechtelijke procedure. Op de geschillen met betrekking tot het intellectuele eigendom na, hanteert het Nederlands recht echter niet het uitgangspunt dat de partij die in de proceskosten wordt veroordeeld, ook daadwerkelijk alle kosten die de tegenpartij in verband met de procedure heeft gemaakt, dient te vergoeden. In de wet worden de kostenposten (de proceskosten), die wel worden vergoed, genoemd. Dit zijn kosten rechtsbijstand, reiskosten, verletkosten (inkomen of opbrengsten die u mist omdat u afwezig bent in verband met een procedure), kosten getuigenverhoren, kosten deskundigenberichten, kosten van beslagen, kosten uitbrengen dagvaarding en de griffiekosten (administratiekosten van de rechtbank voor het aanbrengen van een zaak).
Ondanks dat het door het bovengaande misschien zo lijkt dat alle kosten worden vergoed, is dat helaas niet zo. Voor de belangrijkste proceskosten, te weten de kosten van de ingeschakelde advocaat of jurist, is namelijk een uitzondering gemaakt. De wetgever heeft hier geen volledige vergoeding gewild, omdat een partij geen invloed heeft op de omvang van de advocaat/rechtsbijstandkosten van haar tegenpartij. Misschien hanteert diens advocaat/jurist wel een zeer hoog tarief of besteedt hij (onnodig) extra veel tijd aan deze zaak. Misschien heeft hij wel bepaalde diensten verricht of werkzaamheden die specifiek verband houden met de bijzondere aard van zijn eigen cliënt. Daar kan de verliezende partij niets aan doen. Waarom zou zij ook deze kosten dan volledig moeten betalen? Dit is voor de wetgever reden geweest om de proceskosten, voor zover bestaande uit de advocaat/rechtsbijstandkosten van de winnende partij, meer objectief vast te stellen. De kosten die een partij aan rechtsbijstand heeft uitgegeven worden namelijk niet vastgesteld op grond van de daadwerkelijk gemaakte kosten, maar worden berekend aan de hand van een speciaal tarief, ook wel het Liquidatietarief genoemd. Bij dit tarief worden punten toegekend voor gemaakte proceshandelingen en het financieel belang van de rechtszaak. De tarieven zijn officieel niet bindend, maar worden wel bijna altijd overgenomen door de rechtbanken. De uitkomst van de puntentoekenning (het zogeheten salaris gemachtigde) is bijna altijd lager dan de daadwerkelijk gemaakte kosten. Het is daarom verstandig om vantevoren goed na te gaan of men wel echt een rechtszaak wil starten.
Daarnaast zijn de buitengerechtelijke kosten veelal de kosten die een deel van deze rechtsbijstandkosten kunnen dekken. Deze buitengerechtelijke kosten zijn ook in de wet bepaald en van deze vaste bedragen kan eventueel in de algemene voorwaarden tussen bedrijven (B2B) van worden afgeweken.
Men dient aldus rekening te houden dat men middels de toegewezen buitengerechtelijke kosten en salaris gemachtigde via het puntensysteem niet de daadwerkelijke proceskosten vergoed zal krijgen.
Daarnaast zal de gerechtsdeurwaarder met het vonnis het geld dat is toegewezen aan de winnende partij nog daadwerkelijk moeten gaan halen bij de verliezende partij. Dit doet de gerechtsdeurwaarder door het treffen van zogeheten executiemaatregelen. Alle kosten die bij deze executie komen te kijken zal de verliezende partij in eerste instantie moeten voldoen.
Echter is er om wat voor reden dan ook geen verhaal bij deze verliezende partij en kan deze het niet betalen, dan zult u als winnende partij (inmiddels de opdrachtgever voor de gerechtsdeurwaarder) al deze executiekosten alsnog zelf moeten ophoesten. Dit kostenplaatje kan hoog oplopen…
Onze Tip. Wij adviseren te allen tijde vooraf zoveel mogelijk een inschatting te doen of laten doen met betrekking tot de haalbaarheid van de zaak versus de kosten en baten. Niet alle proceskosten worden namelijk vergoed. Houd daarnaast ook altijd in je achterhoofd: dat je gelijk krijgt wil helaas nog niet zeggen dat je ook daadwerkelijk je gelijk kan halen….Van een kale kip valt namelijk niets te plukken.